Brugboek – en brugweb.nl – zijn helemaal voor leerlingen van groep 8 in de regio Zuid-Kennemerland. Sinds 1997 krijgen aankomende bruggertjes in deze regio het Brugboek na de herfstvakantie. Daarin lezen ze alles over hun overstap naar het voortgezet onderwijs. De bedenkers en makers van Brugboek en de aanverwante materialen zijn Jean-Paul Mombers (vormgever) en Tom de Hoog (tekst). In 2017 verscheen de jublleum-editie met een speciaal logo: 20 jaar Brugboek!
Dit schreef de voorzitter van de begeleidingscommissie over het jubileum:
Twintig jaar Brugboek is echt een mijlpaal in onderwijsland. Zo is Brugboek elk jaar weer een geweldige steun bij de schoolkeuze van leerlingen die de grote overstap van basisonderwijs naar het voorgezet onderwijs maken. Veel leesplezier met deze jubileumuitgave!
Daan Nieuwenhuizen
Voorzitter Begeleidingscommissie Brugboek
Inmiddels een jubileum met Brugboek?
Jean-Paul Mombers: “Dat lijkt er wel op. Eind 1996 zijn Tom de Hoog en ik aan de slag gegaan in opdracht van de toenmalige Kennemerkring van Schoolleiders (KKvS) bij monde van Jaap Schlötjes, destijds rector van vo-school Sancta Maria. Hij is inmiddels met pensioen maar het zetje dat hij heeft gegeven aan deze vorm van informatieverstrekking laat het nog steeds rollen.”
Tom de Hoog: “Schlötjes nodigde Jean-Paul als vormgever uit om zijn blik eens te laten gaan over het voorlichtingsboekje ‘Studiemogelijkheden na de basisschool’. Jean-Paul zag al gauw in dat alleen een andere vormgeving niet goed genoeg zou zijn, ook de teksten waren niet optimaal en weinig toegankelijk. We kregen te horen dat men voor een keuze stond: iedere vo-school weer voor zich of deze gezamenlijke voorlichting beter en sterker neerzetten in de regio, waardoor alle scholen konden besparen op promotionele kosten.”
Hoe kwamen jullie op ‘Brugboek’?
Jean-Paul: “We mochten een voorstel ontwikkelen dat de KKvS zou helpen dat besluit te nemen. Best spannend dus, want het is natuurlijk een kritisch gezelschap dat naar je concepten gaat kijken. We onderzochten eerst wat nu eigenlijk de belangrijke momenten zijn voor een leerling in groep 8 van de basisschool bij die overstap naar het voortgezet onderwijs. Zo kwamen we op het idee om posters te maken die die momenten markeren. Dat zijn de verschijning van het voorlichtingsboekje, het bezoeken van Open Dagen van vo-scholen en de inschrijving. Vervolgens zijn we naar andere zaken gaan kijken die bij deze voorlichting het verschil kunnen maken.”
Tom: “Ik wilde een centraal en herkenbaar thema of slogan om alles aan te verbinden. Iets dat in de hoofdjes van die twaalfjarige Haarlemmertjes en hun ouders zou blijven hangen. Daaruit is ‘Brugboek’ geboren. In het woord ‘Brug’ zoals ik het hier gebruik, zitten drie betekenissen: ‘de ‘brug’ die je als kind overgaat naar je toekomst, je wordt bij die overstap ‘brugger’ dat is twee en dan de ‘brugklas/brugperiode’ die je betreedt in het eerste jaar op de vo-school. We presenteerden onze ideeën en zoals dat heet ‘de rest is geschiedenis’. De KKvS koos voor onze aanpak we konden het gaan uitwerken. Daarbij koos ik er eerst ook voor om de algemene teksten op twee niveaus te schrijven: voor ouders en voor de kinderen. Naderhand is deze aanpak verlaten toen uit onderzoek naar de waardering van Brugboek bleek dat de tekststijl voor kinderen van groep 8 volstond voor alle doelgroepen. Helder, compact en informatief zijn, daar gaat het om. Dat geldt ook voor teksten de deelnemende scholen alhoewel daar het wervende element ook in zit. We zien dat dat steeds beter uitpakt.”
Is er veel veranderd sinds de eerste editie?
Jean-Paul: “We werken met een geplande verandering in het visuele concept. Dat doen we voorzichtig om niet te verliezen wat is opgebouwd. Wel is een aantal jaren terug de foto die we gebruiken voor de voorplaat van Brugboek opnieuw geschoten. Ten eerste waren op de oorspronkelijke foto uit begin 1997 kinderen te goed herkenbaar. Die waren zoveel jaar later ook geen kind meer, dus daar kwamen opmerkingen over. Belangrijker was dat de oorspronkelijke foto te statisch overkwam. Tom en ik wilden meer actie en kinderen echt die brug over zien gaan. Dat we in Haarlem prachtige bruggen over het Spaarne hebben is daarbij een leuk extraatje. Nu rennen de kinderen over de brug. Elke uitgave pas ik het kleurschema aan om weer een frisse en opvallende presentatie te krijgen. De meest recente editie is full colour.”
Tom: “Zo kwamen we naderhand ook op ‘Brugweb‘ voor de website, die in 2015 ook geheel is vernieuwd en responsive is gemaakt. De site vervult een specifieke rol met links naar vo-scholen, plattegronden en een vragenlijst die groep 8’ers kunnen aanmaken en downloaden. Daar wordt goed gebruik van gemaakt. Vanaf najaar 2017 bevat bruwgweb ook een selector voor kiezen van schoolsoort en schoolprofiel. Met een poll in de website meten we de mening van de aanstaande bruggertjes over Brugboek, Brugweb en de stap naar de brugklas. Zo weten we in welke mate kinderen er erg tegenop zien of het juist leuk vinden om naar het vo te gaan.”
Hoe zit het nu eigenlijk productioneel in elkaar?
Jean-Paul: “Elk jaar maken we een planning samen met het team dat ons aanstuurt en ons input geeft. Aan hen leggen we ook de kleurvoorstellen en ontwerpen voor. Deze begeleidingscommissie is in de loop van de tijd regelmatig van samenstelling veranderd, je zou kunnen zeggen dat Tom en ik de constante factor zijn.”
Tom: “Uitgaande van de planning starten we medio mei de communicatie met de deelnemende vo-scholen. Zij worden uitgenodigd tekst en beeld in te zenden uitgaande van een vast ‘format’. Wat zij aanleveren nemen we door en maken we op. Dat zien de deelnemers – na de grote vakantie – terug als pdf met ook de lijst van voorlichtingsmomenten waar zij aan deelnemen en die ze zelf organiseren. Na een correctieronde gaat dan het geheel naar de drukker. ”
Jean-Paul: “Daar bekijken we de proeven en stellen we zaken bij als dat nodig is. Kort voor de herfstvakantie krijgt de verdeler in de regio alle materialen van de drukker. Vervolgens levert hij alles in de vorm van pakketten aan de basisscholen in de regio, een behoorlijke klus. De planning luistert nauw want de aanlevering aan de basisscholen moet weer ruim voordat de voorlichting vanuit de vo-scholen begint. Intussen zorgen wij dat ook Brugweb weer helemaal actueel is. Daarmee is de cirkel rond en kunnen we op naar een volgend Brugjaar!”